Wpisy

Zmarł Sylwester Chęciński

8 grudnia we Wrocławiu w wieku 91 lat zmarł wybitny reżyser Sylwester Chęciński, twórca m.in. filmowej trylogii „Sami swoi”, „Nie ma mocnych” i „Kochaj albo rzuć”, honorowy obywatel Dolnego Śląska, Wrocławia i Dzierżoniowa. 11 listopada 2021 roku odebrał z rąk Prezydenta RP Andrzeja Dudy Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Największą popularność i ogromne uznanie publiczności przyniosła Sylwestrowi Chęcińskiemu stworzona przez niego trylogia filmowa „Sami swoi” (1967), „Nie ma mocnych” (1974) i „Kochaj albo rzuć” (1977). Opowieść o losach dwóch zwaśnionych polskich rodzin, przesiedlonych na ziemie zachodnie z terenów odebranych Polsce przez ZSRS, do dzisiaj głęboko wzrusza, bawi i zmusza do refleksji kolejne pokolenia widzów. Pewien fenomen stanowi fakt, że liczbę ponad 23 milionów widzów, którzy obejrzeli te filmy w kinach uzupełnia każdego roku wielomilionowa widownia przed ekranami telewizorów, a trylogię często pokazuje zarówno telewizja publiczna, jak i stacje prywatne. Liczne filmowe dialogi weszły do codziennego języka Polaków, a opowieść o waśni dwóch polskich kresowych rodzin pokazuje także siłę emocjonalnego, nierozerwalnego związku między nimi. Dzięki Sylwestrowi Chęcińskiemu i jego trylogii polska kultura zyskała dzieło, którego zasługi w budowie poczucia wspólnoty trudno przecenić.

Dariusz Koźlenko, autor książki „Sami swoi. Na planie i za kulisami komedii wszech czasów” pisał: „Sylwester Chęciński powtarza, że on co prawda robił komedię, ale z dramatu – dramatu wielkiej powojennej emigracji. Opowiadał, że gdy jeździł na premiery do małych miejscowości, ludzie często reagowali bardzo emocjonalnie, wielu płakało. Odnaleźli w tym filmie losy swoje i swojej rodziny.”

Jak zauważył natomiast dziennikarz i historyk sztuki Andrzej Klim, Polacy, którzy w wyniku wojny „stracili swoje małe ojczyzny na Polesiu, Wołyniu, we Lwowie i w Wilnie, odczytywali filmy Chęcińskiego tak, jak Polacy końca dziewiętnastego wieku książki Sienkiewicza: ku pokrzepieniu serc.”

Sylwester Chęciński skończył w tym roku 91 lat. Urodził się 21 maja 1930 roku w Suściu na Lubelszczyźnie. Po wojnie trafił do Dzierżoniowa na Dolnym Śląsku.  Tutaj w roku 1950 (trzy lata po legendarnym aktorze Zbigniewie Cybulskim) ukończył miejscowe I Liceum Ogólnokształcące. Następnie, po ukończeniu w 1956 roku Wydziału Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi, pracował przez kilka lat jako asystent reżysera i jako II reżyser. Współpracował z takimi reżyserami, jak Stanisław Lenartowicz, Andrzej Wajda i Jerzy Passendorfer. Jako reżyser debiutował w roku 1961 filmem „Historia żółtej ciżemki”. W latach 1976-1980 był zastępcą kierownika artystycznego Zespołu Filmowego „Iluzjon”, a w latach 1988-1991 zastępcą kierownika artystycznego zespołu filmowego „Kadr”. 

W 1978 roku otrzymał nagrodę czasopisma „Film” za tryptyk filmowy „Sami swoi”, „Nie ma mocnych”, „Kochaj albo rzuć” (nagroda przyznana za rok 1977). Jest dwukrotnym laureatem Nagrody Kulturalnej Wrocławia (w latach 1968 i 2000). W maju 1996 r. podczas Trzeciej Wrocławskiej Wiosny Filmowej, na 50-lecie kinematografii polskiej, rozpisano plebiscyt na najlepszy film. Pierwsze miejsce zajęli „Sami Swoi”. Wcześniej film ten uznany został przez czytelników tygodnika „Teleświat” za najpopularniejszą komedię w historii polskiego kina. Już po pierwszych emisjach powstawały dziesiątki klubów Kargula i Pawlaka, a sam obraz emitowany był setki razy.

W 2005 roku otrzymał Nagrodę Honorową – statuetkę „Jańcia Wodnika” na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej „Prowincjonalia 2005” we Wrześni. W 2006 roku otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Wrocławia. W 2007 roku przyznano mu Honorową Nagrodę Stowarzyszenia Filmowców Polskich podczas 32. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. W roku 2008 został natomiast honorowym obywatelem Dzierżoniowa.  

W roku 2014 Sylwester Chęciński uhonorowany został Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W tym samym roku, na 39. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, za całokształt twórczości odebrał Platynowe Lwy. W roku 2015 został Honorowym Obywatelem Dolnego Śląska, a w roku 2017 Polska Akademia Filmowa przyznała Sylwestrowi Chęcińskiemu „Orła za osiągnięcia życia”. W roku 2018 otrzymał przyznany przez Prezesa Rady Ministrów „Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości”. 11 listopada 2021 roku Sylwester Chęciński odebrał z rąk Prezydenta RP Andrzeja Dudy Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

jk

Foto: Romuald Adamus  i PAP

ODSŁONIĘCIE POMNIKA ROT. WITOLDA PILECKIEGO W ŁAGIEWNIKACH

1 października 2021 r. w Łagiewnikach w Powiecie Dzierżoniowskim odbyło się uroczyste odsłonięcie popiersia Rotmistrza Witolda Pileckiego na skwerze przy ul. Nadrzecznej. Uroczystości rozpoczęły się od mszy świętej w Kościele pw. Św. Józefa. 

Z inicjatyw władz Gminy w Łagiewnikach powstało popiersie rot. Witolda Pileckiego, co oddaje uznanie dla zasług i patriotyzm jakimi kierował się w życiu jeden z największych polskich bohaterów.  Żołnierz niezłomny i ochotnik do piekła . Uroczystości  odbyły się zgodnie z ceremoniałem wojskowym, który zapewnili żołnierze z Wojskowej Akademii Wojskowej z Wrocławia oraz Orkiestry Wojskowej z Żagania. Odczytano apel do poległych i oddano salwę honorową, a przy pomniku stanęła warta honorowa

Projekt został w całości wykonany i sfinansowany przez wrocławski oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Jest to pomnik, który z precyzją odzwierciedla sylwetkę, mundur i odznaczenia, czyniąc go jedynym takim na Śląsku i jednym z niewielu w Polsce. Pomnik Został odsłonięty przez Wójta Łagiewnik Jarosława Tyńca, p.o. Dyrektora Oddziału IPN Wrocław Pawła Rozdżewskiego, Wicewojewodę Dolnośląskiego  Jarosława Kresę, Senatora Aleksandra Szweda i Starostę Dzierżoniowskiego Grzegorza Kosowskiego.

Liczne organizacje kombatanckie, samorządowe, społeczne, patriotyczne, stowarzyszenia Ziemi Dzierżoniowskiej i wojskowe wystawiły poczty sztandarowe oraz oddały hołd postaci  Rotmistrza Pileckiego składając okolicznościowe wiązanki.

Witold Pilecki był rotmistrzem kawalerii Wojska Polskiego,  współzałożycielem Tajnej Armii Polskiej. Żołnierz Armii Krajowej, więzień i organizator ruchu oporu w KL Auschwitz. Autor raportów o Holokauście, tzw. Raportów Pileckiego – uznanych przez Aliantów za „przesadzone”. Jako młody chłopak walczył w Wojnie polsko-bolszewickiej i uczestniczył w Bitwie Warszawskiej. Żołnierz  w wojnie obronnej Polski w 1939 r., gdzie dowodził w plutonem kawalerii. W obozie koncentracyjnym  w Oświęcimiu spędził  2 lata, uciekł z obozu w 1943 r. Powstaniec Warszawski w randze oficera. Walczył w zgrupowaniu Chrobry II.

Po Wojnie powrócił do Polski i prowadził działalność  wywiadowczą na rzecz niepodległości ojczyzny. W kraju pod rządami Sowietów został zdekonspirowany i osadzony w mokotowskim więzieniu  w małej celi. Codziennie był przesłuchiwany i torturowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Po śledztwie został oskarżony m.in. o zorganizowanie na terenie Polski sieci wywiadowczej czy przygotowywanie zbrojnego zamachu na grupę dygnitarzy komunistycznych. 

 


Rot. Witold Pilecki został skazany na karę śmierci i pozbawienie praw publicznych. Został rozstrzelany 8 maja 1948 r. i pochowanych w bezimiennym grobie. Miejsce pochówku jest nieznane do dziś. Przypuszcza się, że jest to kwatera na Łączce, gdzie potajemnie chowano ofiary UB. Pilecki został uniewinniony w 1991 r. przez Sąd Najwyższy i w 1995 r. pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego.  W 2021 r. przypada 120. Rocznica jego urodzin. 

 

Tekst i foto: Agaton  

Więcej środków dla naszego regionu – nowa perspektywa finansowa dla Dolnego Śląska na lata 2021-2027

Województwo dolnośląskie będzie głównym beneficjentem opracowanego przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej mechanizmu sefty net, którego zadaniem jest zminimalizowanie negatywnych skutków wynikających z niższej perspektywy budżetowej na lata 2021-2027.
Środki dla naszego regionu dzięki skutecznym rozwiązaniom krajowym, jeszcze przed negocjacjami kontraktu programowego wyniosą ponad miliard euro.

Podczas konferencji prasowej w Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim Minister Michał Dworczyk poinformował, że konsekwencją dynamicznego rozwoju regionu Dolnego Śląska jest fakt, iż został on sklasyfikowany przez Komisję Europejską jako region w okresie przejściowym. Oznacza to mniejszą alokację środków dla województwa, które na przestrzeni ostatnich lat stało się liderem rozwoju gospodarczego.

 

– Wstępna alokacja środków w ramach RPO dla województwa dolnośląskiego wyniosła 870 mln euro. Razem z Panem Ministrem Waldemarem Budą chcielibyśmy przekazać dobre informacje – kwota podstawowa zostanie uzupełniona o 143 mln euro w konsekwencji czego suma środków dla naszego regionu wyniesie ponad miliard euro – podkreślał Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. – Naszą ambicją jest wynegocjowanie kwoty powyżej 2,2 mld euro na lata 2021-2027. Dolny Śląsk ma do zrealizowania jeszcze wiele wspaniałych i bardzo potrzebnych inwestycji.

 

W dzisiejszymi wydarzeniu udział wziął także Wiceminister Funduszy i Polityki Regionalnej Waldemar Buda, który przekazał, że budżet województwa zasilony zostanie dodatkowo kwotą minimum 556 mln euro w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Fundusz ten
dedykowany jest przede wszystkim subregionowi wałbrzyskiemu i stanowi swego rodzaju rekompensatę za zlikwidowany w latach ’90 przemysł wydobywczy.

Wicemarszałek Województwa Dolnośląskiego Grzegorz Macko wśród flagowych przedsięwzięć i inwestycji, które zostaną zrealizowane w ramach nadchodzącej perspektywy budżetowej wymienił: zakup 20 nowych, elektrycznych pociągów dla Kolei Dolnośląskich, modernizację
dróg wojewódzkich, rewitalizację linii kolejowych, budowę Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu i oddziału pediatrycznego w Wałbrzychu oraz wsparcie dolnośląskich spółek uzdrowiskowych.

Wojewoda Dolnośląski Jarosław Obremski podziękował Wicemarszałkom Województwa Dolnośląskiego oraz dolnośląskim parlamentarzystom za podejmowanie działań, mających na celu dalszy rozwój naszego regionu.

– Chcę podziękować, zarówno panom Marszałkom, jak i naszym parlamentarzystom za bardzo dobrą współpracę, której pozytywne skutki możemy zobaczyć nie tylko już dzisiaj, ale także w przyszłości. Razem dla Dolnego Śląska możemy zrobić naprawdę dużo – mówił Wojewoda
Dolnośląski.

W konferencji udział wzięli także posłowie na Sejm RP Mirosława Stachowiak – Różecka i Marcin Gwóźdź, Wicewojewoda Dolnośląski Jarosław Kresa oraz Wicemarszałek Województwa Dolnośląskiego Marcin Krzyżanowski.

Jarosław Kresa Wicewojewoda Dolnośląski upamiętnił żołnierza JW GROM.

 

Osiem lat temu, 23 stycznia 2013 roku, w trakcie pościgu za grupą terrorystów poległ w Afganistanie major Krzysztof Woźniak – żołnierz jednostki wojskowej GROM. Z okazji tej smutnej rocznicy wicewojewoda dolnośląski Jarosław Kresa, w obecności rodziców majora, złożył dzisiaj przed obeliskiem poświęconym pamięci tego pochodzącego z Dzierżoniowa oficera wiązankę biało-czerwonych kwiatów. Wartę honorową przy obelisku wystawili żołnierze 22. Karpackiego Batalionu Piechoty Górskiej z Kłodzka Krzysztof Woźniak urodził się 28 czerwca 1976 r. w Bielawie. W 1996 r. rozpoczął służbę wojskową jako podchorąży Wyższej Szkoły Oficerskiej we Wrocławiu. Po jej ukończeniu objął stanowisko dowódcy plutonu rozpoznania w 1. Brygadzie Pancernej w Warszawie. Od 2005 r. służył w 10. Brygadzie Kawalerii Pancernej w Świętoszowie. Od 2007 r. był żołnierzem Jednostki Wojskowej GROM. Uczestniczył w misjach PKW w Afganistanie w ramach V, IX oraz XII zmiany. Za męstwo i odwagę został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Krzyża Wojskowego oraz awansowany do stopnia majora. Zostawił żonę i trzech synów. Cześć Jego Pamięci!

Wywiad z Wicewojewodą Dolnośląskim, panem Jarosławem Kresą.

Panie Wojewodo, rozwój i przeobrażenia województwa dolnośląskiego, w tym regionu wałbrzyskiego, szczególnie w ostatnim okresie są widoczne tzw. gołym okiem. Powszechnie mówi się, że nie byłoby to możliwe, gdyby nie dobra współpraca samorządów lokalnych z Urzędem Wojewódzkim a Urzędu Wojewódzkiego z władzą centralną. Czy zgadza się Pan z tą opinią?

Przyglądając się uważnie temu, co robi rząd w Warszawie oraz nasi reprezentanci w sejmie, staramy się w naszych działaniach realizować założenia rządu Mateusza Morawieckiego. To, że efekty tych działań są widoczne u nas na Dolnym Śląsku to też wielka zasługa naszych parlamentarzystów w naszym subregionie, wielka zasługa pana ministra Michała Dworczyka i jest to również efekt dobrej współpracy z wieloma samorządami, to tworzy pewną synergię i daje dobre efekty.

A które z zadań stojących przed Panem Wojewodą są obecnie najpilniejsze do wykonania?

Tych pilnych zadań jest dużo, od marca ubiegłego roku główne zadanie to zwalczanie pandemii koronawirusa w naszym kraju i na terenie naszego województwa. To jest temat, który zajmuje bardzo wiele czasu, bardzo wiele działań poświęconych jest właśnie temu. Inne działania usprawniają funkcjonowanie lokalnej infrastruktury, wpływają na jej rozwój, rząd przygotował bardzo duży program pod nazwą Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych, program, który właśnie pozwala zmieniać wygląd naszego województwa, naszego subregionu, olbrzymie pieniądze stwarzają szanse rozwojowe i to się dzieje właśnie teraz. Oprócz tego Fundusz Dróg Samorządowych, do którego się przyzwyczailiśmy sprawia, że w naszych gminach mniejszych, większych jeździmy po coraz lepszych drogach, chodzimy po coraz lepszych chodnikach.

Wobec tego jaki obecnie program rządowy uważa Pan za najważniejszy do wprowadzenia lub kontynuacji?

Najważniejszy oczywiście jest cały czas program zwalczania pandemii i to są działania, które muszą zakończyć się sukcesem i jestem przekonany że sukcesem się zakończą. Natomiast Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych to jest fundusz, którego efekty w naszym otoczeniu już widać i będzie je widać w najbliższych miesiącach. Kwoty, które juz trafiły do gmin pozwolą na realizację istotnych planów rozwojowych, a co najważniejsze trafią one do wielu małych gmin, które nie byłyby w stanie z własnego budżetu sfinansować wielu kluczowych gminnych zadań.

 

Panie Wojewodo, jeżeli Pan pozwoli to chciałbym się odnieść również do pana pasji, które są szczególne. Jedną z nich jest Grupa Rekonstrukcji Historycznej 58 pułku Piechoty czy też Jednostka nr 1919 Związku Strzeleckiego „Strzelec” im. Józefa Piłsudskiego.

Tak obie te pasje wywodzą się z mojego zamiłowania do historii, zamiłowania, które bardzo chętnie dzielę z innymi. Uważam, że każdą wiedzą należy się dzielić. Grupa Rekonstrukcji Historycznej 58 pułku Piechoty powstała 11 lat temu. Jest to forma kultywowania pamięci o jednej z bardziej zasłużonych jednostek wojska polskiego, związanych z Poznaniem. Jednostki, z którą związany był w czasie walk obronnych 1939 roku był mój dziadek. Tę pasję 

cenię sobie bardzo, zresztą przekłada się ona również na części działań prowadzonych wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej w ramach akcji “Ocalamy”. To akcja, w ramach której przypominamy o zapomnianych postaciach zasłużonych dla polskiej niepodległości. Postaciach, których losy splotły się z Dolnym Śląskiem, które tutaj są pochowane, których groby często były zapomniane. Myślę, że to niezwykle cenna akcja, która pozwala nam zdobywać wiedzę skąd i dlaczego tutaj jesteśmy

Czy dużo osób udało zarazić się tą pasją?

Na naszym terenie łącznie przez 11 lat zaangażowało się kilkadziesiąt osób, ale w skali Polski są to setki a nawet tysiące pasjonatów historii, które właśnie poprzez grupy rekonstrukcyjne dotyczące różnych epok przypominają historię.

I jeszcze jedno po części prywatne pytanie, jakie są pana zamierzenia na ten nowy 2021 rok?

Zamierzenie najważniejsze to pożegnać w tym roku pandemię na terenie Dolnego Śląska i na terenie naszego kraju. Ta pandemia rzeczywiście zmieniła sposób naszego życia w ciągu minionego roku, liczę i wierzę, że w tym roku się skończy i będziemy mogli powrócić do zdecydowanie normalniejszego funkcjonowania. Natomiast prywatna sfera przenika się cały czas też z zawodową, służbową. Na pewno propagowanie historii. Wierzę, że uda mi się trafić w jakieś kolejne miejsce historyczne, ten rok to rok kilku ważnych rocznic między innymi rocznic związanych z postacią niezwykle mi bliską – Marszałka Śmigłego-Rydza. Mam nadzieję, że uda mi się znaleźć tam, gdzie przez laty bywał ten niezwykle zasłużony a bardzo źle przez naszą historię potraktowany Polak.

Serdecznie dziękujemy za odwiedziny w naszym studio, życzymy realizacji pasji oraz spełnienia postanowień Noworocznych.

Bardzo dziękuję a przy okazji tego, że spotkamy się na początku roku, chciałbym wszystkim życzyć szczęśliwego, dobrego, zdrowego roku pełnego sukcesu i powrotu do normalności.